سازشناسی آشنایی علمی با انواع سازها و طبقه بندی آن ها

آیا تاکنون به این اندیشیده اید، سازی که می نوازید در چه گروهی از سازها قرار دارد؟ چه سازهایی، سیستم صدادهیِ مشابه با ساز شما دارند؟ سازها را بر چه اساس می توان طبقه بندی کرد؟

تقریبا همه ی محققین در حیطه ی ساز و ساز شناسی بر این باورند که گرچه صدای پیچیدن باد میان شاخ و برگ گیاهان و یا توالی امواج دریاها و آواز حیوانات به ویژه پرندگان اولین موسیقی های موجود در طبیعت بوده اند، لیکن کوبیدن بر اعضای بدن و پایکوبی بر زمین اولین سازهایی هستند که بشر آنها را تولید کرده. معمولا، پای کوبیدن و دست زدن بدون مشارکت آواز، غیر قابل تصور هستند... 

رفته رفته با کشف ابزار و پیشرفت دانش و توانمندی بشر، سازهای متنوع تری تولید شد و این تنوع و انباشتگی نیاز به شناخت، بررسی و طبقه بندی برای سازها را ضروری نمود.

قدیمی ترین طبقه بندی ساز متعلق به دو فرهنگ چین و هند است. چینی‌ها معتقدند، در طبیعت هشت وسیله ایجاد صوت وجود دارد... (پوستِ حیوان، سنگ، فلز، سفال، ابریشم، چوب، نی و کدوی قلیانی.) و تمام سازها با یکی از این هشت وسیله تولید صدا میکنند.

در هندوستان سازها را به چهار گروه زهی، طبل، ساز های کوبه ایِ سخت و بادی طبقه بندی می کردند. 

امروزه دسته بندی های متعددی برای این امر وجود دارد که معروف ترین آنها بدین صورت است:

۱- ساز های ایدئوفون (سازهایی که خود به خود ایجاد صدا می کنند. مثل قاشقک و مثلث.)

۲- سازهای ممبرافون (ساز هایی که در اثر ضربه، زخمه یا مالش بر پوستِ حیوان، کاغذ یا بادکنک تولید صدا میکنند. مثل طبل و تنبک)

۳-سازهای آئرافون (سازهایی که در اثر دمیدن هوا، تولید صدا می کنند و دسته بندی های متعددی دارند. مثل فلوت و ارگ کلیسا)

۴- ساز های کوردئوفون (سازهایی که از مرتع شدن‌ِ سیم تولید صدا می‌کنند. مثل گیتار و سنتور) 

هیچ می دانید که در دنیا چه تعداد ساز وجود دارد که شما حتی اسم آن ها را هم نشنیده اید؟

به عنوان یک نوازنده، خواننده، آهنگساز، محقق، منتقد و یا حتی شنونده ی حرفه ای موسیقی، داشتن اطلاعات صحیح و طبقه‌بندی شده در مورد سازها به شما کمک میکند که نگاه عمیق تر و دیدگاه تخصصی تر و ذهنی بازتر برای شنیدن و نواختن و نقد کردن داشته باشید و حتی به شما آزادی و خلاقیت بیشتری برای ساختن ترکیب های نو و بدیع از رنگ های صوتی با سازبندی های مختلف میدهد. لذا داشتن آگاهی کافی از محتوای این کتاب و داشتن یک جلد کتاب سازشناسی، در کتابخانه ی همه ی فعالان حوزه ی موسیقی ضروری مینماید.

در این زمینه، کتاب پیشرو می تواند گزینه مناسبی باشد. 

کتب بسیارِ دیگری نیز وجود دارند که با نگاه و روشی ویژه و یا رویکردی تخصصی، سازها را مورد بررسی و طبقه بندی قرار داده اند. اطلاعات بیشتر، معرفی، فروش و ارسال این کتاب ها را از مرکز تخصصی بتهوون بخواهید.